Хөх тамгатнууд

Хүн эх орноосоо алс хүний нутагт эх орноо гэх сэтгэл нь илүү мэдрэгддэг юм шиг санагдах боллоо. Учир нь энд намайг хувь хүн гэж харахаасаа илүүтэй Монгол оюутан гэж хардаг. Тийм ч болохоор миний үйл хөдлөлөөр Монгол хүнийг дүгнээд байх шиг санагдан өөрийгөө цэгнэнэ.

Анх энд Монголоос ирэхэд өөрөө хөгжүүлчихсэн юм шиг хөгжилтэй орноос ирсэн хэд нь авирлана. Тийм болохоор хичээл сурлагын хувьд ч бусдаас илүү байж, Монгол хүн гэдэг ямар байдгийг харуулахсан гэсэн битүү бодол өөрийн эрхгүй суулгана. Тэр нь илүү хүчтэй хариуцлагыг ухамсарлуулж, илүү хичээж эхэлнэ. Эхэндээ дуугарахгүй байсан нөхдүүд нь удалгүй мөр алгадаад гүйнэ. Чадахаараа мэдрүүлэх гэж хичээж л байна даа.

- Монгол гэхээр морь асууна, өөдөөс нь машин ярина.

- Хаана байдгийг асуувал танай улсаас 60 дахин том гэж хавчуулна.

- Өөрийнхөө улсыг магтахад өөдөөс нь Чингис хаан ярина.

Иймэрхүү боловсон байдлаар эх орноо өмгөөлөх мэтгэлцээн нэг бус удаа тохиолдоно. Бидний хувьд ч иймэрхүү байдлаар эх орноо өмгөөлөөд өнгөрөх бол нэг л хэрэг юм. Харин дэлхийн хаанаас ч интернет-д холбогдсоод харсан манай улсын үзүүлэлт цагаан цаасан дээр бэх дусаачихсан юм шиг л харлана. Иймд бид дор бүрнээ ухамсарлаж, өөрсдийгөө хэн билээ гэдгээ үргэлж санаж, түүгээрээ бахархдаг шигээ түүндээ дүйцэхүйцээр амьдарч явах ёстой гэж бодогдох болов.

Хамгийн түрүүнд хийж чадах зүйл бол найз нөхөд, ах дүүдээ цаг гаргаж, тэдэнд эерэгээр нөлөөлж эхлэх явдал бөгөөд зөв чиглүүлэн ганцаараа удаанаар биш, тэдэнтэй хамт хурдан өсөх хэрэгтэй гэж бодогддог. Учир нь та ганцаараа бус, та нар цугтаа л амжилтанд хүрэх ганцхан боломж байдаг гэдгийг бид эрт ухамсарлаасай гэмээр байна.

Монголд амжилттай яваа олон бизнесүүдийн яг үүн шиг жишээ олон байдгийг би мэднэ. Үүнд нэр цохохоос илүү арай сонирхолтой нэгэн жишээ танилцуулъя. Ялангуяа 1990-ээд оны үед эсгий гэрт амьдардаг олон хүүхэдтэй ядуу айлууд маш их байсан бөгөөд тухайн үеийн хамтөлсгөж, жоохон хоолоо ч хамт хувааж идэж байсан амь нэгтэй болсон ах дүүс их байсан нь одоогийн бор зүрхээрээ амжилтай яваа бизнесменүүд дотор цөөнгүй байдаг.

Тэдний нэг нь цагдаа, нэг банканд, нэг нь эмч, нэг нь төрийн албан хаагч, нэг нь бизнесмен болдог гэх мэтээр үргэлжилнэ. Ямар нэг асуудал гарахад барьц алдалгүй гэр бүлээрээ цуглаад л шийдчихнэ. Ийм маягаар дэм дэмэндээ урагшилдаг байна. Тэгж байтал нэгэнд нь боломж гарч ирнэ. Нийлээд бүтээчихнэ, тэгээд л нэг нэгээр нь татаж эхэлнэ. Та бүхэнд сонирхолтой зураглал буусан байх, эсвэл энэ таны амьдралд ч тохиолдсон байна уу.

Ийм төрлийн гэр бүлүүд одоогийн хоорондоо ч дугардаггүй боломжтой айлын компьютер, зурагт ширтдэг ах дүүсээс илүү элгэмсэг байдаг нь ойлгомжтой юм. Тэд ч өдөр ирэх тусам улам бие биенээсээ хамаарахаа больдог. Тийм болохоор ойр дотны хүмүүсдээ зориуд цаг гаргаж, нэгдэж чадвал амжилт тийм ч хол байддаггүй гэж хэлмээр байна.

Нэмж хэлэхэд зарим айлууд хамаатнуудынхаа хүүхдүүдийг цуглуулаад сард нэг хамт байх боломж гаргаад байдаг нь үр хүүхдүүдээ ойртуулах маш чухал ач холбогдолтой л ажил байсан юм байна гэдгийг би сүүлд нь анзаарсан шүү. За сүүлд нь дүгнэвэл:

МОНГОЛЧУУДАА ХООРОНДОО НЭГДЭЭД ЮМ БҮТЭЭЦГЭЭЕ... л гэдгийг л арай нэг өөр өнцгөөс нь тайлбарлахыг оролдлоо. Та энэ талаар юу гэж бодож байгаа талаар сэтгэгдэлээ хуваалцвал их л баярламаар байна.

За ингээд бид хэн билээ гэдгийг сануулах гэж нэг мэдээлэл бэлдлээ.

Хөх толбо (Mongolian spot) буюу Монгол толбо нь зүүн Азийн хүн амын дунд элбэг бөгөөд зарим орны хүн амын 90-95% д тохиолдох бөгөөд мөн Зүүн Африк, Америкийн Индианчуудад элбэг тохиолддог энэхүү тэмдгийг 3 ангилдаг:

1. Жирийн хөх толбо нь голцуу өгзөг, хуруун дээр байдаг бөгөөд 10 жилийн дотор арилдаг
2. Гүн хөх толбо нь гар орчим байдаг бөгөөд залуу нас хүртэл байж болно
3. Хөнгөн толбо нь бусад газар байрладаг бөгөөд хэдхэн жилийн дотор арилдаг юм.

Гарал
Хөх толбо нь арьсанд байрлах нөсөөт эсүүдээс үүсдэг бөгөөд ихэнхдээ нуруу, өгзөг, мөр, гарны орчим тохиолддог хүүхдийн хүйснээс хамаардаггүй байна. Барууны орнуудад хүүхэд төрөхөд хөх толбо байвал энэ нь ямарваа нэгэн өвчин, хорт зүйл биш бөгөөд хүч хэрэглэсний үр дагавар биш гэсэн утгаар төрсний гэрчилгээн дээр нь заавал тэмдэглүүлдэг байна.

Тархалт
Хөх толбо нь ихэнхдээ Монголчууд, Түрэгүүд болон Хятад (тус улсын хүн амын монгол угсаатнуудын дунд), Япон болон Солонгос улсад тохиолдох бөгөөд эцэг эхийн аль нэг нь хөх толботой үед 90-95%-д нь, харин зүүн Африк болон индианчуудын 80-90%-д нь тус тус тохиолддог байна. Мөн Энэтхэгийн ойролцоох газар нутгийн, Энэтхэг, Пакистан, Афганистан, Бангладеш зэрэг улс оронд бас тохиолддог.
Европоос гаралтай цагаан арьстнуудын дунд 1-10% тохиолддогийг төв Азийн нүүдэлчдийн байлдан дагуулалттай холбон авч үздэг бөгөөд үүний нотолгоо нь төв Азиас гаралтай Унгарчуудын 22,6%-д хөх толбо байдаг дээр үндэслэгддэг байна.