Эрүүл оршихуй

Эрүүл мэндийн ач холбогдол, зайлшгүй байдлын талаар би ярих ёстой хүн нь биш байх. Гэхдээ хувьдаа юу гэж ойлгож явдаг санал бодлоо хуваалцъя. Би хувьдаа эрүүл байхыг 5 өнцгөөсхардаг.

- Зовиургүй байх

- Эрүүл мэнд л цорын ганц гоо сайхан

- Эрүүл хүн оюунаа бүрэн ашигладаг

- Зорилгодоо хүрчихээд Enjoy болж амьдрах хугацаагаа урт байлгах

- Үр хүүхэддээ нөмөр болж удаан орших

Мэдээж бүгд л чухал, гэхдээ миний хувьд сүүлийнх нь илүү чухал. Хэдий одоо би нас биенд хүрчихсэн, харьцангуй биеэ даачихсан байж болно. Би аавтайгаа зөвлөөгүй байж шийдэж ч болно. Ер нь дийлэнхдээ тэгдэг. Тэгээд ч би шийдвэртэй итгэлтэй байдаг. Аавтай хүн болохоор... Тэд минь байгаа болохоор би сэтгэл санаа тайван байдаг. Нэг сэтгэл зүйн маш том ар тал гэмээр юм уу. Зарим хүмүүс нутгийн минь уул түшдэг ч гэж ярьдаг. Нэг тиймэрхүү л мэдрэмж. Хэдий аав минь нас өндөр болж байна. Аливаад оролцоод гүйгээд байж чадахгүй ч маш их нөмөртэй.

Би тийм байхыг хүссэн учираас урт наслах нь чухалыг их ойлгосон: Мөн хүн амьдралаас олж авсан мэдлэг ухааныг үр хүүхэддээ уламжлуулахад хугацаа хэрэгтэй. Мөн өөрийн хүүхдээ өгсөж байхад гаргасан алдаагаа ухамсарлаж, хүүхдийнхээ хүүхдийг хүмүүжүүлж удамаа тэгштгэдэг байсан Монгол ухааныг ойлгосон болохоор урт наслах хэрэгтэй гэж бодсон шүү, хэхэхэ...

Урт наслалтын гормон

Олон тєрлийн євчин, хор­той хоргvй хавдар, наснаасаа эрт хєгшрєх, стресс зэргээс биднийг хамгаалж байдаг гормон болох мелато­нины хоногийн хэрэгцээний 70 хувь нь чухамдаа шєнийн ца­гаар боловсруулагдаж байд­гийг судалгаагаар тогтоо­жээ.

Ме­латониныг боловс­руулдаг булчирхай тархинд байдаг. Мелатонин єдєр шєнє ээлж­лэхэд бие организмын да­сан зохицолд тусалж, євєл бо­лоход амьтдыг ичээнд нь оруулж, шєнє биднийг оронд маань оруулдаг. Биднийг гvн нойрондоо байх vед мела­тонин ажилдаа орж, эд эсийг сэргээж, євчилснийг нь ана­гааж, эрхтнvvдийг маань бэхжvvлж байдаг ажээ. Ме­латонин нь эд эс, ДНК-г за­далж байдаг чєлєєт тогтвор­той тогтворгvй молекулуудыг хамгийн хvчтэй шингээгч, исэлдэлтийг эсэргvvцэгч, байгалийн хамгийн хvчтэй дархлаа тогтоогч юм.

Оросын ШУА-ийн єндєр наслалтыг судлах нийгэмлэгийн ерєн­хийлєгч, профессор Влади­мир Анисимов тайлбарлах­даа “Хэрэв энэхvv гормоныг ялгаруулагч булчирхайг био­логийн цагтай зvйрлэвэл, мелатонин нь тvvний явалтыг хангагч дvvжин нь юм. Дvv­жингийн савлалтын далайц буурахад аажимдаа цаг зогс­дог шvv дээ” гэжээ. Нас ахи­хын хэрээр гормоны ялга­руулалт буурна. “Дvvжин­гийн” савлагаа улам сулран суларсаар, элдэв євчинд єртємтгий болж, хєгшрєлт эхэлнэ. Энэ бол хєгшрєлтєд нєлєєлєх нэлээд гол хvчин зvйлсийн нэг юм. Лабора­торийн амьтад дээр хийсэн туршилтаас vзэхэд, єдрийн гэрэлтэй байх хуга­цааг нь зохиомлоор уртасга­хад, амьтдын эд эсvvд нь гэмтэж, хєгшрєлтийн vйл явц хурдасч байв. Ингэж туршилтын амьт­дын мелатонин боловсруулах хэмнэлийг зохиомлоор алдаг­дуулахад амьдрах хугацаа нь 20 хувиар хорогдож байжээ.

Италийн доктор У.Пьер­паолли тэргvvтэй эрдэмтдийн хийсэн туршилтаар хєгшин амьтдад мелатонин хийхэд тэдний амьдрах хугацаа 25 хувиар уртасч байсан байна.Хvмvvс дээр иймэрхvv туршилт хийгээгvй боловч, дээрхийг баталж байгаа то­моо­хон судалгааны ажлууд байна. Жишээлбэл, байнга шєнийн цагаар ажиллаж бай­гаа хvмvvс мелатонины архаг ду­ тагдалд орсон байдаг. Vvний улмаас эдгээр хvмvvс зvрхний титэмт судасны єв­чин, цусны даралт ихсэх, судас хатуурах, таргалалт зэрэг євчинд нэрвэгдэх эрс­дэл ердийн хvмvvсээс 40-60 хувь илvv байдаг гэнэ. Энэ бvх хvчин зvйлс хvний амьд­ралыг богиносгож байдаг ажээ.

Та шєнє дєл болтол компью­терийн дэргэд сууж, vvр цай­тал ном уншин эсвэл шєнє­жин нойроо хугаслан зугаа цэнгэл хєєж байна уу? Зєєв­рийн гэрлээ асаалттай нь юмуу эсвэл цонхны хєш­гєє таталгvй их хотын шєнийн гэрэлд унтаж байна уу? Хэрэв тийм бол шаардлагатай хэм­жээний мелатонин хэмээгч гормоноо таны бие организм аваагvй гэдэгт итгэлтэй байж болно. Чухамхvv илvvдэл гэрэл­­тvvлэг нь том хотуудын оршин суугчдын амьдралыг богиносгох бас нэг хvчин зvйл болж байна гэж эрдэмтэд vзэж байна. Тийм болохоор “гэр­лийн бохирдол” гэсэн тусгай нэр томъёо хvртэл хэрэглэх болжээ.

Залуу байхад энэ бvхэн эрvvл мэндэд мэдэгдэхvйц нєлєє vзvvлдэггvй боловч байгалийн жамаар ме­латони­ны боловсруулалт буурах vед нойр муудах, ядаргаанд орох зэрэг асуудал vvсдэг байна.

Үрчлээнээс сэргийлэх дасгал

1. Зориудаар инээмсэглэ. Толинд харж байгаад хацрын булчинд ачаалал мэдрэгдэх хүртэл инээмсэглэ. Харин уруулаа жимийсэн байна. Өдөрт хэд хэдэн удаа давтана. Энэ дасгал нь нүүрний хэлбэрийг хадгалан хацар унжихаас сэргийлнэ.

2. Уруулаа шомбойлгоод нүдээ аль болох том харж, нүүрнийхээ бүх булчинг чангална.

3. Хоолойгоо зайлах гэж байгаа юм шиг хацраа түмбийлгээд аажмаар суллах нь ам тойрсон үрчлээнээс сэргийлнэ.

4. Толинд харж байгаад хацраа чих рүүгээ, мөн нүд рүүгээ өргөхийг хичээ. Дараа нь уруулаа шүд рүүгээ шахна. Дасгалыг өдөр бүр 8-10 удаа хийхэд нүүрний бодисын солилцоо сайжирч булчингууд чангарна.

5. О үсэг хэлж байгаа мэт амаа ангайж булчингуудаа чангална. Дараа нь хүзүүний булчингуудаа А үсэг хэлдэг шиг чангална. Тэгээд уруулаа аажуухан цорвойлгоно. У үсэг хэлж байгаа юм шиг. Дасгалыг өөрчлөн дарааллаар хийх үедээ булчингуудаа суллахгүй байх нь зүгээр.

6. Уруулаа цорвойлгох, инээж байгаа юм шиг сунгах дасгалыг ээлжлэн 10-20 удаа давтана. Булчин чангалж үрчлээ арилгадаг энэ дасгалыг хийхдээ ам тойрсон үрчлээ суухаас сэрэмжлээрэй.

7. Амаа жимийж, хоёр хацраа ээлжлэн хийлж түмбийлгэх дасгалыг 10-20 удаа хийнэ.

8. Амандаа хий дүүргэж түүнийгээ аман дотроо бөмбөг шиг эргүүлнэ. Энэ нь хацар болон уруулд дотроос нь массажилж байгаа хэрэг юм.

9. Дургүй хүрээд ярвайж байгаа мэтээр дээд уруулаа өргөх дасгалыг 5-8 удаа хийнэ.

10. Уурласан мэт шүдээ зууж 5 секунд барь. 3-6 удаа давтана.

11. Жигшиж зэвүүрхсэн мэт доод уруулаа ярвайлга. 8 удаа хийнэ.

12. Хий үнсэлт илгээ. 5-8 удаа давтана.

13. Хоёр уруулаа дотогш сороод 4 секунд барина. Дасгалыг 3-5 удаа давтана.

14. Айсан мэт нүдээ бүлтийлгэ. 5 удаа хийнэ.

15. Нүдээ анийлга. 5 удаа хийнэ.

Та хэд хүртэл наслах вэ?

Би хэд наслах бол гэдэг асуулт хүн болгоны сонирхлыг татдаг. Тэгвэл Америкийн эрдэмтдийн зохиосон энэ сонжоо таны асуултад хариулт өгнө. Асуулт болгон дээр та сайн бодож, үнэнээсээ хариулаарай. Амьдралынхаа хэв маягийг өөрчлөхөд тань тусалж магадгүй юм.

Таны хэдэн настай байх нь хамаагүй. 20 ч юм уу 50 настай ч байж болно. Гол нь эртхэн муу зуршлаасаа салах нь чухал. Ингээд 72-ын тоог авъя. Доорх асуултуудад хариулж авсан оноог тань энэ тоон дээр нэмэх эсвэл хасах үйлдлийг хийснээр таны хэд наслахыг тогтоож болно. Эрэгтэйчүүд 72-оос 3-ын тоог хасна.

Харин эмэгтэйчүүд эрчүүдээс дунджаар 7 жилээр илүү насалдаг учраас 72 дээр 4-ийн тоог нэмнэ. Ингэснээр эрчүүдийн дундаж наслалт 69, харин эмэгтэйчүүдийнх 76 гарна. Гэхдээ энэ зөвхөн сонжоо болохыг анхаарна уу.

-Та нэг сая гаруй оршин суугчидтай хотод амьдардаг бол дундаж наслалтаас 2 жилийг хасна.

-10 мянган хүнээс илүүгүй хүн амтай сууринд амьдардаг бол 2 жилийг нэмнэ.

-Та оюуны хөдөлмөр эрхэлдэг бол 3 жилийг хасна, харин биеийн хүчний хөдөлмөр хийдэг бол 3 жилийг нэмнэ.

-Та долоо хоногийн таван өдөр хагас цагаар ч гэсэн спортоор хичээллэдэг бол 4 жилийг, харин 2-3 өдөр хичээллэдэг бол 2 жилийг нэмнэ.

-Хэрэв та эхнэртэй/нөхөртэй, эсвэл нөхөрт гарах гэж байгаа/ бол 5 жилийг нэмнэ, харин гэрлэж амжаагүй эсвэл ганцаараа амьдардаг бол 25 наснаас хойшхи 10 жил тутмаас жилийг нэг хасна.

-Хоногт та 10 цагаас илүү унтдаг бол 4 жилийг, харин 7-8 цаг унтдаг бол юу ч хасахгүй. Та нойрондоо муу бол 3 жилийг хасна. Их ядаргаа нь их унтахтай адил цусны эргэлт муудсаны шинж юм.

-Та уцаартай, түргэн ууртай, догшин ааш авиртай хүн бол 3 жилийг хасна, харин тайван, хүлээцтэй хүн бол 3 жилийг нэмнэ.

-Та өөрийгөө аз жаргалтай хүн гэж үздэг бол нэг жилийг нэмнэ, аз жаргалгүй гэдэг бол 2 жилийг хасна.

-Та машин жолоодож байхдаа байнга дүрэм зөрчдөг бол нэг жилийг хасна.

-Та байнга мөнгөний хомсдолд байдгаас яаж мөнгө олох талаар дандаа боддог бол 2 жилийг хасна.

-Та дунд боловсролтой бол нэг жилийг, дээд боловсролтой бол 2 жилийг нэмнэ.

-Та тэтгэвэрт гарсан ч ажилладаг бол 3 жилийг нэмнэ. /Юу ч хийхгүй, бусадтай харьцахгүй байх нь насыг багасгадаг/

-Таны эмээ /өвөө/ 85 насалсан бол 2 жилийг, хэрэв хоёулаа 80 насалсан бол 4 жилийг нэмнэ, харин аль нэг нь 50 ч хүрэлгүй /зүрхний шигдээс, хорт хавдар/ нас барсан бол 4 жилийг хасна.

-Ойрын төрөл саднаас тань 50 нас хүрэлгүй хорт хавдар, зүрхний шигдээс зэрэг өвчнөөр нас барсан бол 3 жилийг хасна.

-Та өдөрт гурван хайрцагаас илүү тамхи татдаг бол 8 жил, нэг хайрцгийг бол 6 жил, харин үүнээс бага татдаг бол 3 жилийг хасна.

-Таны биеийн жин нас, өндөрт тань тохирсон хэвийн жингээс 20 кг-аар илүү бол 8 жил, 15-20 кг-аар илүү бол 4 жил, 5-15 кг-аар илүү бол 2 жилийг хасна.

-Та өөрийнхөө эрүүл мэндэд анхаарч жил болгон эмчийн үзлэгт орж, зөвлөгөө авдаг 30-40 настай бол 2 жил, 40-50 настай бол 3 жил, 50-аас дээш настай бол 4 жилийг тус тус нэмнэ.

/Монголчуудын амьдрал/

Янз бүрийн сайтаар ороод ч үзчихдэг болж дээ.

1. http://deathdate.info/

2. http://www.death-clock.org/

3. http://www.findyourfate.com/deathmeter/deathmtr.html

4. http://deathtimer.com/..... гэх мэт зөндөө байна лээ ороод ороод үзчихээрэй.

Home Sweet Home

Уужим саруул, тав тухтай орон зай
Эмх цэгц, оновчтой шийдэл



Sitting is Killing You

There are no borders

Цаг үеийг зэрэгцүүлэхүй

Дэлхийн 3-р дайны үйл явц, хор хөнөөл, золиос

Дэлхийн 3-р дайн буу зэвсгээр биш үзэл суртлаар, соёл эдийн засгийн дайн болохыг 1945 оны үед АНУ-ын тагнуулын төв газрын дарга байсан Аллен Даллас урьдчилан хэлж байжээ.Тэрээр зүгээр нэг хийсвэрлэж биш яг энэхүү 3-р дайн яаж эхэлж, ямар үе шаттайгаар өргөжиж хэр цаг хугацаанд ямаршуу үр дүнд хүрч болохыг маш тодорхой тайлагнасан байна. .

Дэлхийн 2-р дайн дуусах нь тодорхой болж , дайны дараа хэн юу хийхээ бодож эхлэн байсан яг тэр мөчид тэрбээр ингэж хэлжээ: Дайн дуусах нь ээ.Бүгдээрээ сэхэл авч тохиноцгооно.Харин бид байгаа бүхнээ , бүх алт, эд баялгийн хүчээ хүмүүсийг завхруулах, маанагтуулахад зарцуулах хэрэгтэй.
Хүмүүсийн ухамсар, тархи гэдэг өөрчлөх боломжтой эд.Чухам тэнд замбараагүйдэл үүсгэж бид үнэн юмыг хуурамч зүйлээр сэмхэн сольж , тэр хуурамч үнэнд хүмүүсийг албаар итгүүлэх болно. Яаж гэвэл? Бид өөрсөдтэйгөө ижил бодолтуудыг холбоотноо Орос орны өөрийнх дотроос олж болох юм.Ингэвээс газар дэлхий дээрхи энэ нугаршгүй ард түмэн сөнөх, түүний дотоод ухамсар нь эргэлт буцалтгүй эцэслэн мөхөх хэмжээлшгүй их цар хүрээтэй эмгэнэлт үйл явдал ар араасаа хөврөх болно.

Тухайлбал утга зохиол, урлагаас нийгэмч шинжийг нь аажим аажмаар зайлуулж , уран бүтээлчдийг төсөөрүүлэн, тэдний ард олны гүнд болж байгаа үйл явцыг шинжиж үздэг...дүрслэн харуулдаг хүслийг нь замхруулах хэрэгтэй. Утга зохиол, театр, кино бүгд хүний хамгийн бүдүүлэг мэдрэмжийг дүрсэлдэг, өргөмжилдөг байх болно. Бид садар самууныг дээдлэх, хүчирхийлэл, яргалал, урвах хөрвөх зэрэг нэг үгээр хэлбэл ёс суртахуунгүй юм бүхнийг хүний оюун ухаанд зоож өгөх, тэдгээрийг *урлан бүтээгчид*-ийг бүхий талаар дэвэргэж өргөмжлөх хэрэгтэй.

Төрийн удирдлагад бид эмх замбараагүй, учир нь үл олдох байдлыг бий болгоно.Бид түшмэдийн тэнэглэл, хээл хахууль авагчид, дэг зарчимгүй юм бүхнийг үл анзаарагдах байдлаар гэхдээ идэвхтэй бөгөөд байнга өөгшүүлэх ёстой. Хүнд суртал, чирэгдэл төвөг бүхэн байвал зохих мэтээр хэвшигдэнэ.Шударга байдал, дэг ёс шоологдож хэнд хэрэггүй болж, өнгөрсөн үеийн хоцрогдол болон хувирна.

Балиар ааш, балмад зан, худал хуурмаг, заль мэх, согтуурал хөлчүүрэл, мансуурал, нэг нь нөгөөгөөсөө цэрвэх адгуусан айдас, ичгүүр сонжуургүй байдал, урвах шарвах, үндэсэрхэх, ард түмэн хоорондын дайсагнал, ялангуяа Оросын ард түмэнд хандах дайсагнал, үзэн ядалт энэ бүхнийг бид маш чадварлагаар, үл анзаарагдах байдлаар соёолуулна. Энэ бүхэн зүсэн зүйлээрээ дэлгэрэх болно.Гагцхүү цөөхөн нь маш цөөхөн хэсэг нь юу болж байгааг ойлгох таамаглах биз.

Гэвч тийм хүмүүсийг бид аргагүй байдалд оруулж, доог тохуу болгож, тэдгээрийн талаар ташаа ойлголт бий болгон, нийгмийн шаар гэж зарлах аргыг олно. Оюун санааны үндсийг таслан, ардын ёс суртахууны суурь дэвсгэрийг устгах болно. Тийм байдлаар бид насны үе үеэр нь ганхуулна. Хүмүүсийг хүүхэд үеэс нь залуу насанд нь авч, гол тулгуурыг залуучуудад чиглүүлэн , тэдгээрийг хувиа хичээгчид , биеэ тоогчид садарлан самуурагчид, эх оронч бус үзэлтнүүд болгон хувиргана....

/1945 онд АНУ-ын Тагнуулын төв газрын дарга байсан хожим нь АНУ-ын төрийн нарийн бичгийн дарга болсон Аллен Далласын 1945 онд хэлсэн үгнээс Оросын Краснодарын хязгаарын Губернатр Кондратенко-ийн авсан ишлэл/

Ийм зүйлийг уншаад эргэцүүлэн бодоход дэлхийн 3-р дайн болбоос бүх хүн төрөлхтөнг хамарсан мэт санагдах бөгөөд түүнд өртөж насны үе үеээрээ ганхсан олон үндэстэн ястнаас дайны хамгийн анхны цохилтыг амссан одоо 60-70 настай ахмад үеийнхэнд нийт дүр зураг илүү тод эргэн дурсагдаж байна. Үнэхээр одоогийн утга зохиол ,театр ,кино, телевизэд нийгэмч шинж нь зайлуулагдсан хамгийн эгэл, болхи толхи, бүдүүлэг мэдрэмжийн дүрслэл, төрөл жанр давамгайлан садар самуун, хүчирхийлэл, аллага таллага, урвах шарвах зэрэг ёс суртахуунгүй юм бүхэн хүний оюун санаанд ялангуяа залуучуудад зоогдож байна, чихэгдэж байна.

Үндэстний эрх чөлөөнийхөө төлөө тэмцэгч АЗИ, Африк,Латин Америкийн олон оронд 40-50 иад оноос тасралтгүй үргэлжилж байгаа төрийн удирдлагад үүсэх замбараагүйдэл, учир нь үл олдох байдал дэлхийнх болон хавтгайрчээ.Хүнд суртал, түшмэдүүдийн тэнэглэл, хээл хахууль хавтгайрч эндээс гарах гарцыг хайсан дэлхий нийтийн төсөл, зөвлөгөөндөө хүрээд байна.

Шударга амьдрахаас улам олон хүн няцаж шантрах болжээ.Балиар ааш, балмад зан, заль мэх, согтуурал, мансуурал, завхайрал зүсэн зүйлээрээ дэлгэрч энэ бүхнийг хэтэрлээ, дэндлээ, үүнээс сэргэмжил болгоомжил гэж харанга дэлдээд ч бүрэн ухаарч байгаа юм алга.Их л бол нэг шогшроод нэг толгой сэгсрээд өнгөрөх нь тэр.Үндэс угсааны онцлогтой ёс суртахууны суурь устах нь.Хувиа хичээгчид, садарлан самуурагчид, биеэ тоогчид,эх оронч бус даяарчлах үзэлтнүүд, ардчилал эрх чөлөө, хүний эрхээр далимдуулж хэт даврагсад олширч байна.

Ухаан сэргэг, мэлмий тунгалаг байхтун түмэн олон минь! Мөнх хөх тэнгэр ивээх болтухай.
А.Туваандорж

МОНГОЛ СУУ УХААН

Abe5fb7da9dedb4cef2c7a95ae5abf8a

Зөв амьдрах гэж хүн бүр л хичээдэг, гэхдээ зөвийн тухайн ойлголт нь анх төрөхөөс нь тархинд нь суулгаж өгсөн тоглоомын дүрмээр тодорхойлогдоно. Нэг ийм түүх байжээ.

- Чи гүйх дуртай юм уу?

- Үгүй л дээ, зүгээр л анх ухаан ороход л хүн бүр л нэг зүг рүү бүгд гүйлдээд байсан, би дагаад гүйхгүй бол нэг юмнаас хоцрох, алдчих гээд байгаа ч юм шиг, эсвэл дагаж гүйхгүй бол мэдэхгүй надад нэг аймшигтай юм болох ч юм шиг санагдаад би дагаад гүйж байна. Одоо ч сурчихаж дээ.

- Хаа хүртэл гүйх ёстой юм?

- Мэдэхгүй ээ, хэрэгцээ хязгааргүй шүү дээ.

- Тэгээд хэзээ гүйж дуусах вэ?

- Бодож байгаагүй юм байна, дуусдаг юм уу?

Хэхэ, за за арай жоохон туйлшруулчих шиг боллоо. Гэхдээ бид юуны тулд амьдраад байгаагаа ойлгохыг хичээдэг. Тэрийгээ өөрөөсөө асуухдаа -Аз жаргал гэж вэ? гэж асуудаг. Тэгээд хариуг нь тодорхой олохгүй, байж байгаад хүүхэдтэй болоод, аз жаргал мэдэрнэ. Тэгээд за хүүхдийнхээ төлөө амьдрах гэж ойлгоно. Энэ зөв л дөө. Гэхдээ бид маш олон зүйлийг орхигдуулдаг. Энэ Монгол ухааны лекцийг сонсоод хүн бүр өөр өөрийн өнцгөөс хүлээж авах байх. Миний хувьд дүгнэж хэлэхэд бүх юмыг энэ гоё байна уу? гэж асууж болдогтой адил, хүрээлэн байгаа орчин нь бүгд хүнд мэдээлэл өгдөг, түүнээсээ эерэг, сөрөг мэдээллийг хүлээн авч байдаг, тэр бүгдийн нийлбэрийг цогцийг аз жаргал гээд түүнийгээ хэмжих гэж оролддог мэт.

Харин энэ лекцийг тэвчээр гарган тал хүртэл нь сонсчихоод байгаа миний хувьд эртний Монголчууд өнгөрснөөрөө ирээдүйг одоо цагт бий болгон, хамгийн төгс шийдэлээр амьдарч байсан юм гэдгийг ойлгосон. Өнөөдөр гэтэл энд Монголоос хамаагүй хүчтэй эдийн засагтай, гэтэл байрнууд нь их үнэтэйгээс болоод залуучууд нь гэр бүл болох дургүй, гэр бүл болсон ч хамгийн сайн боломжын амьдралтай нь дээд тал 2 хүүхэд гаргана. Салалт маш их, дунджаар ганц хүүхэдтэй байдаг ба тэр нь эрхийн балай, эцэг нь өглөө гараад орой орж ирдэг болохоор хүү нь эхтэйгээ, эмэгтэйчүүдтэй байсаар байгаад хагас эмэгтэйжцэн хүмүүс, тэгээд насаараа ажиллаж, ажилчихаад нэг 4 ханын дунд орон зайг өөрийн нэр дээр болгохын төлөө амьдарна. Тэгээд энэ бүх үйлдэл нь байгаль орчиноо сүйтгэж амьдардаг, өөрөөр хэлбэл өнөөдрөөр ирээдүйгээ сүйтгэж амьдардаг.

Харин Монголд бүх зүйлс эсрэг, үнэхээр Монгол ухаан төгсөрч, байгаль дэлхий буюу эдийн засгийн хэллэгээр бол улс орныхоо хязгаарлагдмал нөөцийг огт бууруулахгүй, харин ч мал сүргээр хязгаарлагдмал нөөцөө баяжуулах замаар хязгааргүй хэрэгцээгээ хангаж байсан ба төгс ахуйн сургалтын системээр амьдрах ухааныг (шинжлэх ухаан үүний нэг л хэсэг) зааж, байгалийн үйлдвэрээр боловсруулагдсан дээд зэргийн хүнсийг хэрэглэн энх тунх амьдарч байжээ.

Эцэст нь дэлхий нийтээрээ зөв гээд явж байгаа тогтолцоог үгүйсгэх тийм ч сайхан санаа биш, ялангуяа хуучны хоцрогдсон ойлголтоор гэж бодох хүн олон байгаа байх, тэр хүмүүсийн буруу бишээ. Өнөөг хүртэл явж ирсэн амьдралын зорилго, хрсэн үр дүн нь ямар нэгэн байдлаар үгүйсгэгдэхээр хэн дуртай байхав. Надад ч мөн анх сонсоход таатай байгаагүй, тэгээд ч би хөдөө гарч мал маллахгүйгээс хойш дэмий юм гэж бодогдож л байсан.

Нийгэм дахь ард иргэдийн ахуй ядуурах бол нэг хэрэг, бүгд дор бүрэнээ хичээхэд л болно. Харин нийгмийн сэтгэлгээ ядуурах бол маш хортой зүйл бөгөөд олон залуус нь сурсан дүр эсгэн сурч, ажилласан хэлбэртэй ажиллаж цалин аваад бааранд сууж, уйдсан сэтгэлээ бага зэрэг сатааруулан зорилгогүй, хагас манаралтын байдалтай, идэвхигүй амьдарч байгаа ба үүнийг л зорилгоосоо ойд төөрсөн сармагчин мэт болохын шинж гэнэ.

Энэ тохиолдолд хүн бүр үүнийг засахад оролцох хэрэгтэй байх гэж ойлгон энэ лекцүүдийг оруулсан юм. Эндээс залуус өөрийн үнэ цэнээ мэдрэхэд нэмэр болох байх гэж бодсон юм. Үнэ цэнээ мэдэрсэн хүн л амьдралынхаа үнэ цэнийг илүү тодоор харна. Улмаар нэг хэвийн өдөр тутамын амьдралын унтаа хэв маягаасаа татгалзаж, утга учиртай амьдрахад нь бага ч гэсэн дусал нэмэр болно байх гэж найдаж байна.


Лекц 1: Монгол аж ахуй ба үйлдвэрлэл

Лекц 2: Монгол ахуй

Лекц 3: Монгол ний хэм 1

Лекц 4: Монгол ний хэм 2

Лекц 5: Монгол гэр бүл

Лекц 6: Монгол боловсрол

Лекц 7: Монгол харилцаа

Лекц 8: Монгол соёл

Лекц 9: Монгол шүтээн

Лекц 10: Монгол төрт ёс

Энэ хүртэл лекцийг сонссон таньд энэ дуу илүү утга учиртай санагдах байх гэж бодож орууллаа.

Лекц 11: Алтан дээд гэрээ

Лекц 12: Нүүдлийн соёлын түүх, түүний бүтэц

Лекц 13: Боловсрол түүний мөн чанар

Лекц 14: Монгол засаглал - күен 7 бие

Лекц 15: Монгол засаглал - 35 эрдэм

Лекц 16

Лекц 17

Лекц 18

Лекц 19

Уучилаарай, Лекц 20-21 надад олдоогүй юм.

Лекц 22

Лекц 23

Лекц 24

Лекц 25


Ер нь бол нийт 50 цуврал лекц байгаа, бага багаар залгуулан нэмэх болно.

Монбоолчууд

Нэг л маш их тодорхой дзр зургийн тухай юуны түрүүнд ярих хэрэгтэй байх. Бид нар маш муу байгааг хүлээн зөвшөөрч байна. Өнөөдөр Хятадууд ажиллаж, хийж чадаж байна. Бид нар чадахгүй байна. Тэгээд бид тэднээр хийгээд хэвтэж байна. Тэгэхээр юм хийгээгүй хүмүүс баялагаа өгөх, эсвэл эдийн засгийн колончлолд орох нь тодорхой. Тэгэхээс бид нар Хятадуудыг 1000 сайн танилаа гээд түр зуурийн амжилттай гэрээ хийнэ, гэхдээ л идэгдэнэ, тийм болохоор зүгээр л ажил хийж л сурцгаах хэрэгтэй. Өөр ямар ч зам байхгүй гэж хувьдаа боддог.

Харин юу хийх вэ, бид хятадуудаас илүү юуг хийж чадах вэ? Бас ганцхан хариулттай, бид мал аж ахуй л эрхэлж чадна. Харин мал аж ахуй байхгүй болвол гарцаагүй боол болно, цаг хугацааны л асуудал. Түүний тулд бид бэлчээр буюу газар нутгаа хамгааах хэрэгтэй. Бэлчээр байхгүй бол мал байхгүй, Монголчууд боол.

Хятадууд зүүн өмнөд азийг эдийн засгийн хувьд колончлохийн тулд ганц тариалангийнх нь гол цөм болж байсан үхэрнүүдийнх нь төмсөгийг маш өндөр үнээр авч байсан юм гэдэг. Тэгж эдийн засгийг нь сөхрөөсөн. Бүр ойрхон жишээ: Монголын аж үйлдвэржилтийг социализмын дараа сөхрөөхдөө эхлээд, түүхий эдийг маш өндөр үнээр авч эхэлсэн, үйлдвэрүүд хаалгаа барихад, төмөрийг маш өндөр үнээр авах болсон. Үйлдвэрүүд тоногдоод балгас болоход түүхий эдийн үнийг бууруулсан. Одоо угаасаа хэрэгцээтэй байгаа нүүрсээ хэдэн хүнийг хахуулдан авахаас гадна Монголчуудын суурь эдийн засгийн дархлааг байхгүй болгох бодлого хэрэгжүүлж байна даа. Гэтэл зарим нэг хүмүүс агуу бодлого нтр гээд бараг сөхөрч суух янзтай байх юм даа.

Зарим хүмүүс бид баялагаа ашиглаад, мөнгө олоод тэгээд л үйлдвэр бариад аймаар хөгжинө гэж бодоод байгаа. Яг үнэндээ тийм хэдхэн үйлдвэрүүдийн төлөө хэдэн зуунаар хамгаалж ирсэн байгалийг сүйтгэх шаардлага байгаа гэж үү. Бас нэг зүйл нь яг мундаг сайхан амьдрал хүрнэ гэж яахийг хэлдэг юм бэ? Хүний бие, ходоодны хэмжээ хязгаартай, сайхан байшин, үнэтэй машин тэгээд сөнөчихсөн байгаль нь аз жаргал байх уу, тэгээд ч тун удахгүй Хятадууд юм хийж сураагүй Монголчуудаас эргээд л авчихна. Түр байгалийг нь ухаж байх хугацаанд түр хэрэглүүлж байгаа хэрэг мэт. Угаасаа хүнээр юмаа хийлгэсээр байгаад өөрсдөө юу ч хийж чадахгүй тартагтаа тулахдаа, байгалиа ухуулвал сайхан амьдарна гэсэн сэрүүн зүүдэнд итгэтлээ доройтсон Монбоолчууд бид.

Ядаж итгэе гэсэн үргэлж хөгжлөөр хойноос нь нэхэж явна. Гэтэл энгийн бизнесийн өрсөлдөөний хуулиар ч гэсэн өрсөлдөгчдийнхөө бүгдэнгийнх нь явсан замаар хойноос нь нэхэж яваад хаа хүрэх гэсэн юм. Ядаж л өөрийнхөө онцлог, хамгийн сайн чаддаг чадвараараа ялгарал бие болгож тэсч үлдэхийг оролддог биз дээ. Гэтэл бусад орнууд нь үйлдвэржээд үйлдвэржээд Хятадыг гүйцэхгүй байхад, бид бие даасан байдлаа хамгаалж үлдэхийн тулд, 3 сая хүнийг залгиж идээд, энэ том газар нутагийг булаах энэ том сонирхолд тэсч үлдэхийн тулд, хамааралаа л бууруулах хэрэгтэй, ерөөсөө бидний өвөг дээдэс ингэж л өнөөг хүртэл шороон түмэн Хятадуудын дэргэд оршин тогтнож ирсэн. Бие даасан байдлыг зоосны нэг тал гэвэл нөгөө тал нь хамааралыг бууруулах юм. Гэтэл хамааралгүй оршин тогтнож болох ганц тогтолцоо бол мал аж ахуй байдаг, гэтэл энэ тогтолцооны зөрүү нь байшин, машин, залхуурал. бид зөвхөн шавар байшин, унах унааны төлөө байгалиа өгөөд, хойч үетэйгээ залхуурах ч эрхгүй Монбоолчууд болох замаар явж байна. Түүний төлөө төрийн толгой дээрхи хэдхэн хүнд л эрх чөлөө олгож байна.

Өнөөдөр энэ улсын их хуралд байгаа хүмүүсийг цол хэргэм аваад, машинаас нь салгаад, үнэтэй костюмыг нь тайлаад нүцгэлээд хараад үзвэл ялзарсан доожоогүй, газар нутгаа худалдсан үрчгэр арьстай доожоогүй хүн байхыг олж харна. Өнөөдөр тэд улсын төсөвөө бүгдийг нь идсэн ч надад л лав хамаагүй. Гэтэл тэд хэдэн ходоодтой гэж шунахдаа бүхэл бүтэн байгаль эхийг хүний зохиосон тоотой цаас, тооцоолсон дансаар хэмжин сүйтгэж, халамжын бодлогоор үндэстний амьдрах чадварыг сулруулж байгааг ойлгохгүй юм. Гэтэл тэр цаасыг чинь АНУ нь дэлхийн төлбөрийн хэрэгсэл болгочихоод, хүссэнээрээ хэвлээд л сууж байгаад балрах дөхсөн.

Эрх мэдэл, мөнгөндөө бардаж айхыг мэдэхээ байсан үед цочироо өгөхийн тулд үр үндэсээрээ Монбоол болж байгаа хүмүүсийг 3 сая хүн ам, тэдний хойч үеийн төлөө 3-хан хүнийг нь буудчих, гарзгүй.

UNITED